سبک معماری رنسانس از ایتالیا و در قرن ۱۵ آغاز و جایگزین سبک گوتیک شد. این سبک تا حدود قرن ۱۷ محبوب ترین سبک معماری بود. از ویژگی های ساختمان های رنسانس می توان به استفاده از دستورات کلاسیک ، نسبت های دقیق ریاضی ، طول و عرض هایی متقارن ، تناسب و هماهنگی اشاره کرد. همچنین ستون ها ، طاق ها و گنبدها نیز از جمله عناصری است که در ساختمان ها سبک معماری رنسانس از آن ها استفاده می شود.
سبک معماری رنسانس
شاهکارهای دوره رنسانس که جهان را تحت تأثیر قرار داده است شامل کلیسای سنت پیتر در رم ، تمپیتتو رم و گنبد کلیسای جامع فلورانس است.
یکی دیگر از ویژگی های بارز سبک معماری رنسانس ، تاثیرگیری از متون مصور در این زمینه است که به گسترش ایده ها در سراسر اروپا و حتی فراتر از آن کمک کرد.
سبک رنسانس اغلب در بسیاری از کشورها با سنت های محلی آمیخته شده بود و سرانجام با سبک تزئینی باروک از قرن هفدهم به بعد به چالش کشیده شد.
مراحل سبک معماری رنسانس
سبک معماری رنسانس حرکتی در حال تکامل بود که امروزه معمولاً به سه مرحله تقسیم می شود:
- رنسانس اولیه (حدود ۱۴۰۰ به بعد) ، اولین استفاده آزمایشی از ایده های کلاسیک
- رنسانس عالی (حدود ۱۵۰۰) ، احیای کلاسیسیسم
- آداب و رسوم Mannerism (اواخر رنسانس ، حدود ۱۵۲۰-۳۰ به بعد) زمانی که معماری بسیار تزئینی شد و استفاده مجدد از مضامین کلاسیک بسیار خلاقانه شد.
مورخان به ندرت در مورد زمان دقیق ایجاد این تغییرات اتفاق نظر دارند و بستگی زیادی به جغرافیا ، کشورها و شهرها دارد.
مطالعه سبک های گذشته و تاثیر آن ها بر معماری رنسانس
مردمان دوره رنسانس از نظر فکر ، هنر و معماری علاقه زیادی به دوران باستان داشتند. اولین و بارزترین نکته مطالعه معماران دوره رنسانس بر انبوه ویرانه های یونانی-رومی است که هنوز در جنوب اروپا به ویژه در ایتالیا دیده می شود.
قصرها ، حمام های رومی ، قنات ها ، آمفی تئاترها و معابد در ویرانه که هنوز هم از زمان امپراتوری روم و سبک معماری کلاسیک وجود دارد.
معماران برخی از سازه ها مانند پانتئون ، معبد رومی در پاریس (حدود ۱۲۵ میلادی) را مطالعه و اندازه گیری کردند و نقشه های مفصلی از آن ها ساختند.
آن ها همچنین ساختمان های بیزانس ( کلیساهای برجسته گنبدی ) ، ویژگی های سبک معماری رومانسک و بناهای قرون وسطایی را مورد مطالعه قرار دادند.
از نظر بسیاری از معماران ایتالیایی ، سبک گوتیک ، سبک معماری مهاجمان “شمالی” قلمداد می شد که سنت های ایتالیایی را “خراب می کرد”.
بنابراین ، از بسیاری جهات ، سبک معماری رنسانس بازگشت به ریشه ایتالیا بود ، حتی اگر معماری قرون وسطایی هرگز به طور کامل کنار گذاشته نشود.
متون باستانی به ویژه On Architecture که توسط معمار رومی ویتروویوس نوشته شد ، نیز بر پیدایش این سبک کمک کرد.
این رساله که بین سال های ۳۰ تا ۲۰ قبل از میلاد مکتوب شده است ، تاریخ معماری باستان را با تجربه شخصی ترکیب می کند.
اولین نسخه های چاپی آن در سال ۱۴۸۶ در رم به بازار آمد. معماران دوره رنسانس تأکید معماری کلاسیک بر تقارن و نسبت های ریاضی را مطالعه کردند و در بسیاری از موارد ، حتی سعی در ساخت سازه هایی داشتند که ویتروویوس فقط با کلمات توصیف کرده بود.
تأثیرات معاصر بر سبک معماری رنسانس
معماران سبک رنسانس نه تنها گذشته های دور بلکه کارهایی را که در جاهای دیگر انجام می دادند مطالعه کردند. نقاشی هایی که از ساختمان های جدید کشیده و منتشر می شد به کسانی که قادر به دیدن این ساختمان ها نیستند کمک می کرد تا روندهای توسعه معماری معاصر را مشاهده کنند.
میکل آنژ نقاش و مجسمه ساز فلورنتیایی (۱۴۶۴-۱۵۶۴) برخی از مشهورترین آثار هنری دوره رنسانس را خلق کرد و این ها در سبک های بعدی هنر بسیار تأثیرگذار بودند.
تصور جسورانه و تزئینی وی از چهره های کلاسیک بر معماران تأثیر گذاشت و آن ها را ترغیب کرد که ایده های جدیدی را در مخلوط کردن عناصر کلاسیک و تزئینی را امتحان کنند. کتابخانه Laurentian وی ، ترکیبی پیروزمندانه از زیبایی و عملکرد بود.
رافائل (۱۴۸۳-۱۵۲۰) هنرمند تأثیرگذار دیگری در این سبک بود. او در معماری خود ، از Palazzo Bronconio dell’Aquila در رم که اکنون ویران شده است تأثیر پذیرفت. این ساختمان از تزئینات بیرونی بسیار غنی برخوردار بوده و آمیخته ای عامدانه و بدیع از آرایش های متداول و کاربردی ستون ها ، طاقچه ها و زیراندازها بوده است.
با این حال ، حتی تأثیرگذارتر از این هنرمندان ، معماران متخصصی بودند که ساختمان ها ، رساله ها ،زندگینامه های آن ها و ایده هایشان را در سراسر ایتالیا و اروپا گسترش می داد.
فیلیپو برونلسکی Filippo Brunelleschi (۱۴۴۶–۱۳۷۷) یکی از این چهره هاست و او را پدر سبک معماری رنسانس می دانند. برونلسکی به مطالعه چشم انداز خطی و سادگی در ساختمان ها علاقه مند بود. تأکید برونلسکی بر تناسبات کلاسیک ، هندسه ساده ، هماهنگی و ملاحظات اصلی معماری بود.
سباستینو سرلیو (۱۴۷۵-۱۵۵۴) در ( هفت کتاب معماری Seven Books on Architecture) خود ، یک کار نظری و عملی بسیار تأثیرگذار ، انجام داد.
سرلیو ، شش دستور کلاسیک را فرموله کرد. این نظام ها عبارتند از: توسکانی ، دوریک ، یونی ، قرنتیی و پنجم ، مرکب (ترکیبی از عناصر یونی و قرنتی).
معماران با این نظام ها بازی می کنند ، آن ها را مخلوط می کنند و دوباره تصور می کنند و ساختمان هایی کاملاً منحصر به فرد ایجاد می کنند.
طراحان همچنین ایده های دیگری مانند جلوه های هوشمندانه و چشم انداز خیالی ، که به ویژه در آثار Donato Bramante ( بنیانگذار معماری رنسانس ) دیده می شود به این ترکیب اضافه می کنند.
کلام پایانی
سبک معماری رنسانس بین قرون ۱۵ تا ۱۷ بر معماری اروپا حکمرانی می کرد. رنسانس جایگزین سبک معماری گوتیک بود. از جمله معماران سرشناس این سبک معماری می شود به فیلیپو برونلسکی ، سباستینو سرلیو ، رافائل و… اشاره کرد.
