در ساخت یک سازه ، مواد و متریال متفاوتی به کار می رود تا در نهایت ساختمان شکل نهایی خود را پیدا کند. در گذشته مصالح چندان متنوع نبودند؛ اما در حال حاضر با توجه به پیشرفت صنعت معماری و ساختمان سازی دقت بسیاری در کیفیت مصالح ساختمانی می شود. از سوی دیگر توجه به طراحی و دکوراسیون داخلی موجب شده که انواع مصالح ساختمانی مدرن و نوین تولید شود.
با توجه به اینکه انواع مختلفی از مصالح در ساخت یک سازه به کار می رود ، فعالان در حوزه ساختمان سازی باید به خوبی با این مواد و متریال آشنایی داشته باشند. به همین جهت در این نوشتار قصد داریم انواع مصالح ساختمانی را به طور مختصر و کلی معرفی کنیم.
مصالح ساختمانی به هرگونه ماده ای گفته می شود که در روند ساخت و ساز به کار می رود. این مواد به تناسب شرایط جوی و اقلیمی هر منطقه متفاوت هستند. در عین حال هر روز با تغییرات جدیدی به بازار ارائه می شوند. اما در یک تقسیم بندی کلی می توان مصالح ساختمانی را به سه نوع سنتی ، مدرن و رایج تقسیم کرد.
مواد ساختمانی سنتی موادی مانند سنگ ، کاه گل ، شاخ و برگ ، سنگ و چوب هستند که شالوده ساختمان توسط آن ها ساخته می شد.
با گذر زمان انسان در کاربرد مصالح ساختمانی تغییراتی صورت داد و امروزه مصالح رایج در ساختمان سازی ، موادی مانند گچ ، پلاستیک ، چوب ، بتن و… هستند. در کنار این موارد نیز انواع مصالح ساختمانی نوین و مدرن به بازار آمده که روند ساختمان سازی را سرعت می بخشد و کیفیت سازه به شکل محسوسی افزایش می یابد. از جمله این موارد می توان به انواع مختلف محصولات مصنوعی و کامپوزیت ها اشاره کرد.
بررسی مصالح ساختمانی از نظر کاربرد و جنس
مصالح ساختمانی در دسته بندی دیگری از نظر کاربرد به مواد طبیعی ، چسباننده ها ، ملات ها ، فلزات ، قطعات ، چوب ، مواد آلی و مواد متفرقه تقسیم می شوند. دسته بندی بر اساس جنس نیز مصالح را به ساده و مرکب تقسیم می کند.
مصالح ساده موادی مانند شن ، سیمان ، کاشی و بلوک هستند که طی فرایند طبیعی و مصنوعی به دست می آید. اما در مقابل آن مصالح مرکب قرار دارد که از ترکیب چند ماده در کنار هم تشکیل می شود. از جمله این موارد می توان به ایزوگام و بتن اشاره کرد. با توجه به وسعت انواع مصالح ساختمانی برخی از پرکاربردترین ها در ادامه معرفی می شوند:
-
- آجر
این ماده ساختمانی استفاده بسیار زیادی در صنعت ساخت و ساز دارد. در گذشته به شکل خشتی تهیه می شد و امروزه توسط کوره های آجرپزی مدرن و در حرارت بالا به دست می آید. آجرها در یک دسته بندی به معمولی ، سفالی ، آجر جوش ، نسوز و سنگ فرش تقسیم می شوند. آجر معمولی و سفالی در روند ساختمان سازی کاربرد زیادی دارد.
البته آجر سفالی وزن سبک تری دارد و در دو دسته دیواری و سقفی موجود است و برای اینکه ملات بهتر به آن بچسبد ، به صورت حفره دار درست می شود. از آجر سنگ فرش نیز در کف سازی استفاده می شود. این نوع آجر مقاومت بالایی در برابر جذب و فرسودگی دارد.
-
- انواع بتن
با ترکیب آب و سیمان ماده ای مستحکم به نام بتن به دست می آید که در انواع سبک ، متخلخل ، هوادار سبک ، پلیمری ، بتن با مقاومت بالا و بتن خود متراکم تقسیم می شوند. به طور کلی بتن به عنوان ماده ای بسیار مقاوم کاربرد وسیع در ساختمان سازی ، پل سازی ، سد سازی و… دارد.
-
- انواع فلزات
کاربرد انواع فلزات مانند آهن و فولاد در ساخت یک سازه بسیار وسیع است. به طور کلی از ابتدای ساخت و از فونداسیون سازی تا انتهای کار ، فلزات در انواع و اقسام مختلف میلگردها ، انواع ورق گالوانیزه ، نبشی ها و تیرآهن ها استفاده می شود.
هر کدام از موارد ذکر شده نیز انواع مختلفی دارند که با توجه به معماری سازه و سایر مسائل از آن ها استفاده می شود. خصوصیت بارز آهن و فلزات ساختمانی ، مقاومت و استحکام بالای آنهاست که مقاومت سازه را نیز به تبع خود افزایش می دهند. اما یکی از اشکالات آن ها زنگ زدگی و مقاومت پایین در مقابل رطوبت و خوردگی است.
-
- گچ
این ماده پودری و سفید رنگ است و در انواع مختلف گچ سفیدکاری ، میکرونیز ، گچ عاج ،گچ گیپتون و گچ سیوا تولید می شود و هر کدام با توجه به خصوصیات منحصر به فرد خود در قسمتی از سازه به کار می روند.
به طور مثال گچ سفیدکاری به عنوان گچ رویه کار و برای سفید کردن دیوار به کار می رود. انواع گچ در ساخت ملات
، ساخت پنل پیش ساخته و دکورها استفاده می شوند. علت وسعت کاربرد گچ به خاطر خاصیت زودگیری این ماده ساختمانی است.
-
- انواع سیمان
این ماده پرکاربرد ساختمانی از ترکیب مواد آهکی مانند سیلیسیم و آلومینیوم اکسیدها حاصل می شود و به شکل پودری بسیار نرم است. سیمان در انواع پرتلند ، نسوز و رنگی تولید شده و کاربرد متفاوتی دارند.
به طور مثال سیمان رنگی حاصل افزودن سیمان سفید و رنگدانه های مختلف است و در پوشش دهی و زیبا سازی نمای ساختمان استفاده می شود. سیمان مصارف متعددی مانند تولید بتن ، پل سازی ، راه سازی ، ساخت قطعات پیش ساخته و… دارد.
-
- شیشه
از ترکیب ماسه و سیلیکات ها شیشه را تولید می شود. شیشه در انواع مختلف دوجداره ، نشکن ، سکوریت ، شیشه خم ، رفلکس ، رنگی و هوشمند مات شونده در بازار موجود است و هر کدام کارکرد خاصی دارند.
به طور مثال شیشه رفلکس مانند آینه عمل می کند و در طول روز نور خورشید را منعکس می کند؛ به همین جهت مانع ورود نور به داخل ساختمان می شود. شیشه سکوریت نیز مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد و از آن برای ساخت درب بدون قاب استفاده می شود.
شیشه خم نیز بیشتر جنبه زیبایی دارد و با توجه به معماری ساختمان به عنوان پنجره و درب به کار می رود. شیشه صرفا یک ماده ساختمانی نیست؛ بلکه جنبه زیبایی آن اهمیت دارد. به همین دلیل طراحان ساختمان سعی می کنند با استفاده صحیح شیشه ، علاوه بر رفع نیاز ساختمان به درب و پنجره و نورگیر ، از آن به عنوان یک ابزار دکوراتیو برای زیبایی هر چه بیشتر داخلی و نمای ساختمان بهره ببرند.
-
- انواع کامپوزیت ساختمانی
از ترکیب چندین ماده شیمیایی کامپوزیت ها به دست می آید. کامپوزیت ها از انواع مصالح ساختمانی نوین هستند که به دلیل مزایای قابل توجه خود با استقبال زیادی مواجه می شوند. از جمله این مزایا مقاومت بالا در برابر خوردگی و حرارت است.
از سوی دیگر فرسودگی کمتری نسبت به فلزات دارند و نسبت به وزن سبکی که دارند ، مقاومت مکانیکی بالا دارند. انواع کامپوزیت های ساختمانی کاربردهای متنوعی دارد و با کمک آن ها می توان روند ساختمان سازی را سرعت ببخشید. همچنین جایگزین مناسبی به جای چوب و آهن هستند.
علاوه بر آن نقش زیادی در زیبایی هر چه بیشتر نمای ساختمان دارند و قیمت مناسب این مصالح ساختمانی باعث می شود که استفاده از آن ها اقتصادی و مقرون به صرفه باشد.
کامپوزیت های ساختمانی در انواع متفاوتی مانند خرپا ، ستون کامپوزیتی ، پروفیل کامپوزیتی و تیر و پانل تولید می شود و مقاومت بسیار بهتری نسبت به نمونه های مشابه فولادی خود دارند. به همین جهت در ساختمان سازی مدرن توجه ویژه ای به این مصالح نوین ساختمانی می شود.
سخن پایانی
انتخاب انواع مصالح ساختمانی با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی هر منطقه صورت می گیرد. اما به طور کلی برخی انواع مصالح ساختمانی مانند گچ ، چوب ، سیمان و آجر در روند ساخت رایج هستند. علاوه بر این موارد ، مصالح نوین ساختمانی دیگری نیز در حال باز کردن جای خود در صنعت ساختمان سازی هستند. از جمله می توان به کامپوزیت ها اشاره کرد که به دلایل متعددی مانند مقاومت بالا ، وزن سبک ، قیمت مناسب و بالا بردن سرعت کار ساختمان سازی مورد توجه معماران و سازندگان قرار می گیرد.
شرکت معماری چیدمانه با ارائه خدمات مختلف معماری ، همواره استفاده از بهترین متریال را در دستور کار خود قرار داده است. این امر سبب به ثبت رسیدن بیش از ۳۰۰ پروژه موفق شده است.
2 پاسخ